Tętno to rytmiczny ruch ściany tętnicy, powstający na skutek wyrzutu krwi w trakcie skurczu komór serca. Tętno można wyczuć, dotykając opuszką palca w okolicy tętnic powierzchownych, najczęściej na tętnicy promieniowej lub szyjnej zewnętrznej. Prawidłowe tętno powinno wahać się między 60-100 uderzeń na minutę, przy czym optymalny puls to 70-75. Tętno powyżej 100 określane jest częstoskurczem lub tachykardią. Jeśli tętno spada poniżej 60, taki stan nazywany jest rzadkoskurczem bądź bradykardią. Należy wspomnieć, że wyższe wartości tętna występują fizjologicznie u noworodków, u których normą jest 140 uderzeń na minutę.

Co powoduje zmianę wartości tętna u osoby zdrowej?

Wiele czynników wpływa na wartość tętna w ciągu dnia. Puls wzrasta przede wszystkim podczas wysiłku, co wynika z normalnej adaptacji organizmu do zwiększonych potrzeb. Innym czynnikiem powodującym częstoskurcz są sytuacje stresowe, nadmierne reakcje emocjonalne, które mogą powodować chwilowy lub przewlekły wzrost tętna. Przyspieszenie tętna wywołują używki takie jak kawa, alkohol czy papierosy. Tachykardia obserwowana jest także podczas stosunku płciowego. Obniżenie wartości występuje natomiast u sportowców oraz podczas snu. Jeśli obserwujemy u siebie podwyższenie tętna, które nie wynika ze schorzeń, warto sięgnąć po techniki relaksacyjne lub zastosować preparaty ziołowe (melisa).

Jakie schorzenia wpływają na zmianę tętna?

Ponieważ tętno wynika z pracy serca, wiele zaburzeń jego pracy ma wpływ na zmianę wartości pulsu. Wzrost tętna obserwuje się przy niewydolności serca, zapaleniu mięśnia sercowego, infekcyjnym zapaleniu wsierdzia, a także przy migotaniu przedsionków. Duży wpływ na tętno mają schorzenia hormonalne, a przede wszystkim nadczynność tarczycy, przy której występuje wzmożenie metabolizmu. Analogicznie przy niedoczynności tarczycy występuje obniżenie tętna. Jeśli serce pracuje arytmicznie, pojawiają się bloki w sercu, czyli zaburzenia przewodzenia impulsów elektrycznych, ma to wpływ na pulsowanie tętnic. Bradykardia może też wystąpić przy nasilonym ciśnieniu śródczaszkowym przy udarach lub guzach mózgu, a także przy wzmożonym działaniu układu współczulnego. Ponieważ organizm zawsze dąży do homeostazy, przy podwyższonym ciśnieniu często dochodzi do obniżenia tętna. Warto zaznaczyć, że wiele leków powoduje zmiany w wartości tętna w sposób bezpośredni lub pośrednio wpływając na równowagę elektrolitową organizmu. Jeśli obserwujemy przewlekłe zmiany wartości pulsu, należy udać się do lekarza, który ustali przyczynę i zastosuje odpowiednie leczenie.